Pokojowa nagroda mebla #1

Co jakiś czas docierają do nas pytania, jak i gdzie uczyć się fińskiego, znajdować materiały do nauki – zwłaszcza teraz, gdy przynajmniej pozornie mamy więcej czasu. Dlatego właśnie przygotowujemy dla was serię słówek, których możecie się nauczyć, nie tylko nie wychodząc z domu, ale nawet nie wstając z kanapy.

Cały pomysł tkwi w tym, że mam tu dla was – podobnie jak z koronasłówkami – wpisy z wyjaśnieniami oraz zestawy słówek do ćwiczeń w Quizlecie. Różnica, poza tematyką, jest taka, że proponuję wam też tutaj bardziej analogowe metody ułatwiające naukę, bo o ile wszystko możecie znaleźć w Internecie, to nic tak nie wspomaga zapamiętywania, jak samodzielne zrobienie karteczek i przyklejenie ich ~~na czole~~ na rzeczach, które słowa reprezentują (np. „lodówka” na lodówce). Do tego was więc gorąco zachęcam – przy okazji śpieszę też z wyjaśnieniem, nie ma i raczej nie będzie pliku z wersją do druku: wiele się uczymy, samodzielnie przetwarzając informacje i tego wam właśnie życzę – ale zostawiam też wersję elektroniczną w Quizlecie dla co bardziej leniwych, na powtórki czy naukę ~~w drodze do pracy~~ w kolejce do Lidla.

Przed wami więc część pierwsza nowego cyklu Pokojowa nagroda mebla, czyli serii zestawów do nauki podstawowych słówek bez gimnastyki fizycznej i gramatycznej. Uczciwie zaczniemy od tych słówek, w których podczas odmiany nie dzieje się zupełnie nic (dziwnego), a z czasem może i nauczymy się kilku prostych gramatycznych reguł – ale, obiecuję, zupełnie bezwysiłkowo. Nagrodą jest oczywiście znajomość tych fińskich słówek, a także bardzo bezużyteczna możliwość przechwalania się przed znajomymi, że w czasie społecznej kwarantanny coś się jednak zrobiło. No i własna satysfakcja, ale to chyba w późnym kapitalizmie jest rzecz bezwartościowa.

Dzisiaj poznajemy więc takie słówka, które zakończone są krótką samogłoską: a, ä, o, ö, u oraz y. Krótka samogłoska znaczy w praktyce tyle, że przed nią nie występuje druga, taka sama samogłoska. Do tego typu słów (rzeczowników i przymiotników) należą też te zakończone na krótkie (=pojedyncze) i – tyle że niektóre z nich mogą sprawiać pewne problemy, które na razie zostawiamy na później. Na tym etapie po prostu zapamiętajcie, że o ile te słowa, które kończą się na krótkie: a, ä, o, ö, u i y możecie z góry zinterpretować jako ten najprostszy, najbardziej regularny typ (nazwiemy go tutaj typem kirja od przykładowego przedstawiciela), to z i trzeba uważać i na razie zapamiętać, które to te „prostsze”. Można przedstawić to tak:

Jak widać na infografice, słówkami zakończonymi na e na razie się nie zajmujemy, dlatego wśród dzisiejszej piętnastki ich nie ma. Nie będziemy ich używać jeszcze przez jakiś czas, ponieważ ich odmiana jest jedną z tych bardziej skomplikowanych. Zapominamy więc o nich i wracamy do tych naszych najprostszych słówek. A są to słówka następujące:

lattia = podłoga
seinä = ściana
ikkuna = okno
verho = zasłona, firanka*
kello = zegar
kirja = książka
lasi = szklanka, kieliszek
muki = kubek
kuva = obraz, obrazek
valokuva = zdjęcie
taulu = tablica, obraz
peili = lustro
tyyny = poduszka
sohva = sofa
televisio = telewizor.

I to tyle! Nie zasypujmy się za dużą liczbą nowych słówek naraz – lepiej będzie zapamiętać te piętnaście w miarę porządnie. Zapytacie teraz, co możecie zrobić z tymi słówkami, gdy już je znacie. Oczywiście, możecie je odmienić.

Na pierwszy ogień proponujemy najbardziej podstawową formę liczby mnogiej, czyli jej mianownik. W tej grupie rzeczowników (zakończonych krótką samogłoską) nie dzieje się zupełnie nic poza dodaniem końcówki -t. I tyle. Koniec filozofii. Oczywiście dotyczy to tylko tej grupy i tylko mianownika – uważajcie więc z przechwałkami, że umiecie już fińską liczbę mnogą! Ale i do tego dotrzemy, mam nadzieję, bo nie ma w tym (prawie) nic trudnego, zobaczycie. Na razie jednak mamy te 15 słówek i mamy -t. To już coś.

A teraz to samo przetłumaczone na XXI wiek, czyli mniej tekstu, więcej grafiki:

Na dzisiaj już wystarczy, odwaliliście kawał dobrej roboty. W kolejnej części poznacie kolejne 15 słówek, poćwiczycie mianownik liczby mnogiej i poznacie pierwszy dziwaczny podtyp tej pierwszej grupy rzeczowników.

*To znaczy, ta firanka to raczej rzadko, bo firanki nie są w Finlandii tak powszechnym jak w Polsce zjawiskiem. Ale lepszego odpowiednika dla polskiej firanki możecie jednak nie znaleźć.